وقتی در انسان تغییر یا هدایتی میخواهد اتفاق بیافتد تک‌تک ابعاد وجود انسان متناسب با ویژگی‌هایشان جایگاه و اهمیت خود را دارند. مهمترین بخش وجود انسان حقیقت انسان است و تغییر اعمال و تفکرات انسان باید در نهایت باعث تغییر حقیقت انسان شود تا انسان واقعاً تغییر کند. از آنجا که این دنیا عالم عمل است اعمال انسان تأثیر اساسی در تغییر و اصلاح انسان دارند. تأکید خداوند در قرآن بر انجام عمل صالح نیز به همین دلیل است.
وجود انسان از سه بُعد « اعضاء و جوارح »، « ذهن و فکر » و « قلب و روح » تشکیل شده است. اعضاء و جوارح، بخشی از وجود انسان است که اعمال انسان از آن سرچشمه می‌گیرد. ذهن و فکر، بخشی از وجود انسان است که تفکرات و اندیشه‌ها، تخیلات، توهمات و توجهات انسان در آن اتفاق می‌افتد و قلب و روح، بخشی از وجود انسان است که ادراکات، تمایلات، احساسات و خواسته‌‌های انسان در آن اتفاق می‌افتد.
انسان موجودی است که از دو بُعد یا دو بخشِ جسم و روح تشکیل شده است و از ارتباط این دو با هم، بُعد سومی به وجود آمده است که عبارت است از ذهن. ذهن یا فکر، واسطه‌ای میان جسم و روح است و بخشی است که هم ویژگی‌های بخش مادی وجود انسان را دارد و هم خصوصیات بخش روحانی و معنوی را دارد. فکر و اندیشه، برزخ[1] میان جسم و روح است.
