ترک گناهان و انجام واجبات و اهمیت آنها
پس از بیداری و توبه، اولین اقدامی که فرد باید انجام دهد آن است که بداند وظیفه او در مقابل خدا چیست. با توجه به اینکه محرمات و گناهان، کار‌هایی هستند که به قدری برای انسان ضرر دارند که خداوند در انجام آنها برای انسان مجازات تعیین کرده و واجبات آنقدر برای انسان مفیدند که در انجام آنها پاداش قرار داده، وظیفه فرد پس از توبه، خودداری از گناهان و انجام واجبات الهی است. بنابراین اولین وظیفه انسان در زندگی معنویِ خود ترک گناهان و انجام واجبات است.
در اهمیت این موضوع همین بس که در ترک واجبات و انجام گناهان مجازات تعیین شده است. بنابراین ترک گناهان و انجام واجبات حداقل انتظاری است که در این دنیا از فرد می‌رود تا خود را اهل بهشت کند. این موضوع به قدری اهمیت دارد که امام حسن عسکری علیه السلام می‌فرمایند زاهد‌ترین مردم کسی است که حرام را ترک کند و عابد‌ترین مردم کسی است که واجبات را انجام دهد.[1]
چه بسیارند کسانی که سال‌ها در این مرحله باقی می‌مانند و بر اثر ابتلا به یک یا چند گناه نمی‌توانند از این مرحله گذر کنند. در کتاب‌‌های حدیث، احادیث بسیاری در مورد بدبختی‌هایی که از ابتلا به انواع گناهان به وجود می‌آید بیان شده است. ترک گناهان و انجام واجبات باعث می‌شود فرد در درون خود احساس پاکی و بزرگی کند. این احساس باعث قوی‌‌تر و محکم‌تر شدن او در حرکتش به سمت خدا می‌شود.
ترک گناهان و انجام واجبات برای رسیدن به سعادت و پاکی موضوعی زیربنایی است؛ زیرا اول وظیفه انسان در این دنیا این است که اعمالش را پاک کند و اولین و زیربنایی‌‌ترین اقدام برای پاکی اعمال، ترک گناهان و انجام واجبات است. از طرف دیگر تا زمانی که انسان گناهان خود را کنار نگذارد هر چقدر عمل صالح و اعمال مستحبی انجام دهد رشدی برای او اتفاق نخواهد افتاد. چراکه گناه باعث از بین رفتن همه ثواب‌ها و پاکی‌ها می‌شود. لازم به یادآوری است که ترک واجبات هم جزو کار‌های حرام بوده و گناه محسوب می‌شود.
ترک گناهان و انجام واجبات فقط تأثیر در پاک شدن اعمال ندارند بلکه باعث پاک شدن فکر و قلب نیز می‌شوند. در مراحل بالا‌تر هر چه انسان به پاکی و سلامت بیشتری برسد در ترک محرمات و انجام واجبات محکم‌تر شده و اعمال خود را با دقت بیشتری انجام می‌دهد و نه تنها به ترک گناهان و انجام واجبات دقت می‌کند بلکه به ترک مکروهات و انجام مستحبات هم توجه کرده و در مشتبهات نیز دقت می‌کند و در مراحل بالا‌تر دقت می‌کند که مباحی انجام ندهد که مانع از ذکر و حضور قلب او شود. مشتبهات کار‌هایی هستند که فرد شک دارد که آیا انجام آن حرام است یا نه. مثلاً شک دارد که این حرفی که می‌خواهد بزند غیبت است یا نه. در این صورت باید از گفتن آن خودداری کند.
