شریک و همکاران مالی
یکی از کسانی که باید حقوق او را رعایت کرد شریک است. امام سجاد (ع) در کلامی جامع و کامل حقوق شریک، خواه شریک مالی یا شریک در هر موضوع دیگری را بیان فرموده‌اند. ایشان می‌فرمایند: «اما حق شریک آن است که در غیابش کفایتش کنی و در حضورش خود را با او مساوی حساب نمایی و هیچ وقت بدون تصمیم او تصمیم نگیری و به نظر خود بدون مشورت با او عمل نکنی. حافظ مالش باشی و از خیانت به او در امور بزرگ و کوچک پرهیز کنی زیرا به ما رسیده است که: دست خداوند با شرکا است تا وقتی که به هم دیگر خیانت نکنند؛ و لا قوه الا بالله.»[1]
چنانچه دقت شود در این حدیث با این عبارت که «دست خدا با شرکا است.» داشتن شریک را تأیید فرموده و آن را خوب دانسته است چرا که وقتی افرادی با هم شریک می‌شوند روزی هر یک از آنها باعث خیر و برکت برای همه آنها می‌شود؛ اما قواعدی را باید رعایت کنند تا مشکلی میان آنها به وجود نیاید. چیزی که مسلم است کسانی که با هم شریک می‌شوند باید هم فکر و هم نظر باشند در غیر این صورت به مشکل برمی‌خورند.
در این حدیث امام سجاد (ع) حقوق شریک را موارد زیر بیان فرموده‌اند:
1- در غیابش کفایتش کنی: یعنی وقتی او نیست امور او را مانند زمانی که هست به انجام برسانی و حقوق او را رعایت کنی.
2- در حضورش خود را با او مساوی حساب نمایی: یعنی چیزی برای خود بیشتر از حق خود در نظر نگیری.
3- هیچ وقت بدون تصمیم او تصمیم نگیری: یعنی در هر انتخابی با مشورت او و در نظر گرفتن تصمیم او اقدام به انتخاب کاری یا چیزی نمایی.
4- هیچ وقت به نظر خود بدون مشورت با او عمل نکنی: یعنی نظر او را همراه نظر خود در کار‌ها در نظر بگیری.
5- حافظ مالش باشی: یعنی مال او را مانند مال خود حفظ کنی.
6- از خیانت به او در امور بزرگ و کوچک پرهیز نمایی: یعنی در هیچ موضوع کوچک و بزرگ به او خیانت نکنی.
با عمل به این حدیث، تمام اموری را که انسان باید در مورد شریک خود رعایت کند رعایت می‌کند و این حدیث کلام جامعی را در مورد رعایت حقوق شریک بیان کرده است.
