خرید و فروش و معامله (ارتباطات اقتصادی)

خرید و فروش و معامله از اقدامات اجتماعی است که طی آن چیزی با پول یا چیز دیگری معاوضه می‌شود. دین اسلام به حلال بودن مال و ثروت اهمیت بسیاری داده و حرام بودن آنها را باعث اثرات منفی در زندگی دنیوی و اخروی انسان دانسته است.

شریک و همکاران مالی

یکی از کسانی که باید حقوق او را رعایت کرد شریک است. امام سجاد (ع) در کلامی جامع و کامل حقوق شریک، خواه شریک مالی یا شریک در هر موضوع دیگری را بیان فرموده‌اند. ایشان می‌فرمایند: «اما حق شریک آن است که در غیابش کفایتش کنی و در حضورش خود را با او مساوی حساب نمایی و هیچ وقت بدون تصمیم او تصمیم نگیری و به نظر خود بدون مشورت با او عمل نکنی. حافظ مالش باشی و از خیانت به او در امور بزرگ و کوچک پرهیز کنی زیرا به ما رسیده است که: دست خداوند با شرکا است تا وقتی که به هم دیگر خیانت نکنند؛ و لا قوه الا بالله.»^[1]

طلبکار و بدهکار و ارتباط صحیح آنها

قرض دادن و قرض گرفتن یکی از مهمترین فعالیت‌های مالی است که حقوقی را به عهده طرفین می‌آورد. برای دادن قرض ثواب بسیاری بیان شده است و کسی که قرض گرفته وظایفی دارد که باید رعایت کند.

رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «کسی که به برادر مسلمان خود قرض بدهد در برابر هر درهمی که قرض داده هم وزن کوه اُحد، (کوه) رضوان و طور سینا، حسنه خواهد داشت و اگر برای باز پس‌گیری آن مدارا کند از پلِ صراط همچون برق جهنده بدون حساب و عذاب خواهد گذشت.»^[1]

روش ارتباط صحیح با صاحبان مال

نگاه دین به مال و ثروت به این شکل است که مال وسیله‌ای برای رسیدن انسان به کمال است؛ بنابراین از آن فقط باید به اندازه‌ای بهره برد که انسان را در رسیدن به تعالی و کمال کمک می‌کند. از آنجا که بسیاری از امور این دنیا با ثروت تأمین می‌شود مدیریت آن و موضوع اقتصاد به معنی میانه‌روی در مال و ثروت بسیار مهم است.