آنچه در مورد بیماران باید توسط دیگران انجام شود عیادت و پیگیری وضعیت او و کمک به او در صورت توان است. عیادت بیمار از وظایف مسلمانان نسبت به هم است و وظیفه مؤمنین نسبت به هم بیشتر است چرا که مؤمنین نسبت به هم مانند یک پیکره هستند.
رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «مسلمان بر مسلمان پنج حق دارد: وقتی او را ببیند به او سلام کند، وقتی او را بخواند بپذیرد، وقتی بیمار شد عیادتش کند، وقتی بمیرد جنازه‌اش را تشییع کند و هر چه برای خود بخواهد برای او هم بخواهد.»[1]
برای رسیدن به تعالی معنوی، عُجب و خودیت باید از وجود انسان پاک شده و خدا در وجود انسان مستقر شود. این قاعده در تمام مراحل خودسازی وجود دارد. یعنی هم در بخش ظلمانی وجود انسان و هم در مرحله نورانی آن، فرد با کنار گذاشتن خود ظلمانی و خود نورانی می‌تواند به کمال و تعالی برسد. هنگام خودسازی، با از بین رفتن نفسانیات و مبارزه با عجب، خودیت فرد از بین رفته و خدا در قلب او مستقر می‌شود.
توبه و اهمیت آن
توبه اولین اقدام در حرکت به سوی خداست و بیداری، مقدمه توبه است. به این معنی که انسان قبل از آنکه در مسیر الهی قرار بگیرد و بخواهد مطابق خواست خدا عمل کند، باید بیدار شده و متوجه شود که قرار گرفتن در راه خدا باعث سعادت اوست. در اصطلاح عرفا این بیداری و متوجه شدن « یَقَظَه » نام دارد.
درحالی‌که انسان اعمال خود را از گناهان پاک میکند شیطان تلاش بیشتری میکند تا مانع رشد معنوی او شود. از جمله اینکه توجه فرد را به جذابیتهای گناه بیشتر کرده یا در ذهن او افکار و تخیلات باطل و گاه زننده‌ای ایجاد میکند. در بعضی افراد با وسوسه، میل او را به واجبات کم کرده و با تلقین بیحالی، کارهای مثبت را دشوار نشان میدهد و یا او را به وسواس و حساسیت‌های بیجا در کارهای عبادی و حتی غیرعبادی از جمله در وضو، غسل و تلفظ حروف نماز مبتلا میکند.
بعضی افراد به بعضی از گناهان به قدری مبتلا هستند که این گناهان در درون آنها ریشه‌دار شده و با تلاش معمولی نمی‌توانند آنها را کنار بگذارند و برای از بین بردن آنها مشکلات زیادی دارند.
برای از بین بردن این گناهان فرد باید علاوه بر کارهای ذکر شده، برنامه‌ریزی و تلاش ویژه‌ای داشته باشد. به این ترتیب که باید به نحوی برنامه‌ریزی کند که به تدریج از ابتلای به آن گناهان کم کرده و از کیفیت و عمق آنها بکاهد تا به مرور زمان به طور کامل آنها را از بین ببرد.
چنانچه کارهای زیر یا امور مشابه انجام شود فرد در مقابل گناهان قوی شده و ترک آنها برای او راحت‌‌تر می‌شود.
١- شناخت ضرر‌های گناه: اگر انسان ضرر‌های گناهان را بشناسد دارای انگیزه‌ای قویتر در ترک آنها می‌شود.
از بین رفتن ظلمت و ناپاکی، از بدن و اعمال شروع شده تا به قلب می‌رسد. پاک شدن اعمال که بخش ظاهر انسان است با ترک گناهان و انجام واجبات اتفاق می‌افتد. یعنی انسان در اولین قدم به سمت پاکی، باید همه گناهان را ترک کرده و همه واجباتی که به عهده اوست انجام دهد. این اعمال باید با قصد و نیت انجام فرمان خدا باشد.
