برنامه عملی برای تربیت رفتارهای اجتماعی نوجوان

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که هر انسان باید به طور صحیح در زندگی خود عمل کند ارتباطات اجتماعی است. با توجه به اینکه زندگی این دنیا به شکلی است که انسان باید با دیگران ارتباط داشته باشد تا مراحل موفقیت و تعالی را سپری کند یادگیری و اقدام به ارتباط صحیح با دیگران نقش بسیار مهمی در رشد و کمال او دارد.

موضوع اجتماع به قدری اهمیت دارد که حتی خلقت انسان که از مهمترین اتفاقات عالم است از اجتماع زن و مرد به وجود می‌آید. با اجتماع است که انسان می‌تواند تشکیل خانواده داده و به نیازهای مادی و معنوی خود بپردازد.

بسیاری از فضائل اخلاق مانند خوش اخلاقی، سعه صدر، بخشندگی و … با ارتباطات صحیح اجتماعی به وجود می‌آید و بسیاری از عیب‌های اخلاقی، طی روابط صحیح اجتماعی در انسان از بین می‌رود. به این دلایل، دین اسلام به این موضوع اهمیت خاصی داده و در ارتباطات صحیح اجتماعی پاداش‌های بزرگ قرار داده است. بنابراین یادگیری ارتباطات صحیح اجتماعی و عمل کردن به آنها از مهم‌ترین کارهایی است که باعث رشد و کمال فرد و موفقیت‌های مادی و معنوی او می‌شود.

والدین و مربیان باید این موضوع مهم را به نوجوان یاد دهند چرا که اولین قدم در تربیت انسان آموزش است یعنی نوجوان باید ابتدا یاد بگیرد که چگونه با دیگران رفتار کرده و ارتباط برقرار کند سپس در شرایط اجتماعی که قرار می‌گیرد آنچه را یاد گرفته در عمل پیاده کند. بنابراین ابتدا باید به نوجوان آداب معاشرت و روش رفتار صحیح با دیگران را آموزش داد.

در ارتباطات و رفتارهای اجتماعی دو شاخه اصلی وجود دارد. اول ارتباط صحیح با دیگران با توجه به عنوان آنها؛ مثلا عنوان پدر بودن، مادر بودن، دوست، همسایه، معلم و ... این افراد با توجه به عنوانی که دارند روش ارتباط مربوط به خود را دارند؛ مثلا نوجوان باید بداند با پدر خود چگونه برخورد کند و بداند با دوست خود چگونه رفتار نماید و بداند که طرز برخورد با پدر با طرز برخورد با دوست فرق دارد.

شاخه دوم در ارتباطات اجتماعی اخلاق و رفتارهای اجتماعی است مانند احترام و ادب، خوش اخلاقی، مهربانی، مدارا کردن، با انصاف بودن، سلام و احوالپرسی، خوش صحبتی و ... نوجوان باید روش رفتار متناسب با هر کدام از اینها را بیاموزد و به آنها عمل کند.

قرار گرفتن نوجوان در اجتماعاتی مانند مدرسه، فامیل‌ها، دوستان و اجتماعات دیگر اگر با نظارت و راهنمایی صحیح والدین و مربیان باشد باعث رشد رفتارهای صحیح اجتماعی او می‌شود. والدین و مربیان باید به موقع و به طور صحیح، نکات لازم در روابط اجتماعی صحیح را به نوجوان توضیح دهند.

علاوه بر آموزش، برای یادگیری روابط صحیح اجتماعی می‌توان به رفتار افراد فهیم و با تجربه و مربیان خود ساخته دقت کرد و از آنها الگوبرداری نمود. الگوبرداری از افراد فرهیخته و باکمالات یکی از بهترین راهها در رشد انسان است. پس از آنکه نوجوان یاد گرفت چگونه روابط صحیح اجتماعی داشته باشد باید با تلاش و تمرین و دقت بر رفتارهای خود، روابط اجتماعی خود را صحیح و بی‌نقص انجام دهد.