خودارضایی و روش درمان آن
خود ارضایی یا استمناء برای مردان و زنان یکی از روشهای انحرافی ارضای میل جنسی است. این عمل با تحریک اندام جنسی شخص از طرف خودش و یا آلات مصنوعی انجام می‌گیرد و معمولاً انجام آن تا رسیدن به لذت جنسی ادامه پیدا می‌کند که در مردان همراه با بیرون آمدن منی و در زنان به صورت سفتی عضلانی همراه با لذت است.
آمار خود ارضایی در میان دختران و پسران نگران کننده است. خود ارضایی از نظر دینی یک گناه است و طبق نظر پزشکان انجام آن ضررهای جسمی و روحی زیادی برای انسان دارد. پس ترک خودارضایی واجب است. انجام دادن این کار در دراز مدت باعث نوعی اعتیاد میشود که حتی بعد از ازدواج هم فرد نمی‌تواند آن را ترک کند.
دختران و پسران با بلوغ دچار تغییرات هورمونی و جسمی می‌شوند و در دوره‌ای قرار می‌گیرند که نیازهای جنسی آنها شعله‌ور شده و راهی برای ارضاء آن ندارند. بنابراین ممکن است به سمت خودارضایی کشیده شوند. ازدواج تنها راه صحیح ارضای جنسی و راه قطعی درمان این گناه است؛ اما با توجه به اینکه نوجوانان شرایط ازدواج ندارند باید با اقداماتی که توضیح داده میشود از این گناه دوری کنند.
خودارضایی یکی از نتایج مشاهده تصاویر و فیلم‌های مبتذل و ارتباط با جنس مخالف است. کسی که خودارضایی می‌کند، در دام تکرار آن می‌افتد و کم کم عوارض جسمی ناشی از خودارضایی، او را ضعیف می‌کند. علاوه بر عوارض جسمی، معمولاً نوجوانانی که درگیر این مسئله هستند، دچار عوارض روانی مثل احساس گناه و افسردگی و اضطراب می‌شوند.
خودارضایی تفاوت عمده‌ای با ارضای غریزه جنسی از راه طبیعی و ازدواج دارد. وقتی ارضای غریزه جنسی از راه طبیعی صورت می‌گیرد از طریق مشاهده، لمس و سایر حواس، مرکز تحریکات جنسی در مغز فرد تحریک شده سپس انعکاس جنسی پدید می‌آید و در نهایت، عمل جنسی به صورت طبیعی انجام می‌گیرد.
اما در «خود تحریکی» این اتفاق بر عکس صورت می‌پذیرد. یعنی تخیل و تصور و لمس موضعی، جانشین عوامل و تحریک طبیعی میشود و یک سیستم انعکاسی انحرافی بر مدار جنسی ایجاد میشود. هنگامی که عمل «خود تحریکی» و «انعکاس انحرافی» تکرار شود، سبب میشود به هنگام لزوم نتواند عمل جنسی را به طور طبیعی انجام دهد؛ زیرا سیستم طبیعیِ ارضای غریزه جنسی در او به هم خورده است.
روایات در مورد خودارضایی
احادیث زیر از کتاب میزان الحکمه تحت عنوان خودارضایی جمع آوری شده است.
١- رسول خدا (ص): ازدواج کننده با کف دست، از رحمت خدا دور است.[1]
٢- رسول خدا (ص): آگاه باشید، لعنت خدا و فرشتگان و مردم، همگی بر کسی باد که چیزی از حق مرا پایمال کند. کسی که با حیوان نزدیکی کند و بر کسی که خودارضایی کند.[2]
٣- امام صادق (ع): در پاسخ به سؤال از استمناء فرمودند گناه بزرگی است که خداوند در قرآن مجید از آن نهی فرموده است. استمنا کننده مثل این است که با خودش نکاح (زنا) کرده باشد. اگر کسی را که چنین کاری می‌کند بشناسم با او هم خوراک نمیشوم. از ایشان سؤال شد در کجای کتاب خدا از این عمل نهی شده است؟ حضرت فرمودند، این سخن خداوند که می‌فرماید «فَمَنِ ابْتَغی وَراءَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ العادُونَ»[3]، «هر که با غیر از همسر خود شهوتش را دفع کند از تجاوزکاران است.»[4]
٤- امام صادق (ع): سه گروه‌اند که خدا در روز قیامت با آنها سخن نمی‌گوید و به آنان نظر رحمت نمی‌فرماید و برای آنها عذابی دردناک است؛ آن که ریش خود را بکند، آنکه با خودش ازدواج کند (استمناء کند) و آن که (اجازه دهد) با او لواط شود.[5]
ضررهای خودارضایی
کسانی که خودارضایی می‌کنند از سن ٣٥ سالگی به بعد مبتلا به روند سالخوردگی می‌شوند و خیلی زودتر از حالت طبیعی توانایی‌هایشان را از دست می‌دهند. در چنین شرایطی ارگان‌های جنسی آنها دچار اختلال شده و مبتلا به انواع بیماری‌های جنسی و عصبی می‌شوند. به این دلیل خودارضایی باعث کاهش طول عمر میشود.
خودارضایی در دختران و پسران عوارض مشابهی دارد. اختلال در رشد سیستم عصبی، اختلال در مغز، از دست دادن انرژی و سرزندگی، کاهش قدرت حافظه و توانایی مغز، عدم تمرکز حواس و کاهش دقت، از بین رفتن زیبایی، عصبانیت سریع و تار شدن چشمان از جمله عوارض آن است. دخترانی که اهل این گناه نیستند سرزندگی، زیبایی، برق چشمان و توانایی جذب بالای خود را حفظ می‌کنند.
خودارضایی در دراز مدت باعث از دست رفتن تمایل جنسی فرد نسبت به جنس مخالف شده و دچار ناتوانی جنسی میشود. خودارضایی برای مردان باعث انزال زودرس و بی‌اختیاری در کنترل منی میشود. علاوه بر این، خودارضایی در دختران باعث میشود که تحریکات جنسی در آنها بی‌اثر بوده به پرده بکارت آسیب رسانده و باعث ناباروری شود.
بسیاری از ضررهای خودارضایی به این دلیل است که به مرور زمان تعداد دفعات خودارضایی به سرعت افزایش مییابد و بدن طی فرایند خودانزالی انرژی زیادی را از دست میدهد. وقتی فردی اقدام به خودارضایی می‌کند هیجان جنسی به سرعت در او اتفاق می‌افتد و جنبه‌های مهم عاطفی در یک ارتباط صحیح جنسی را دریافت نمی‌کند و دچار خلأ عاطفی، افسردگی و اضطراب میشود.
استمناء در نوجوان باعث احساس گریز از اجتماع میشود در گوشهای خود را منزوی می‌کند و به افکاری دور و دراز سرگرم میشود. این موضوع باعث ناسازگاری در خانواده و انزوا از جامعه شده و احساس بی‌کفایتی در اجتماع و بدبینی نسبت به دیگران پیدا می‌کند. شخصیت اجتماعی و انسانی چنین افرادی به تدریج متزلزل شده و باعث ضعف اراده و ناتوانی در گرفتن تصمیم‌های لازم میشود.
روش درمان خودارضایی
درمان قطعی این عادت ناپسند تنها از راه ازدواج ممکن است؛ اما ارائه اطلاعاتی درباره زشتی و پیامدهای این عمل و همچنین روش کنترل و درمان آن میتواند تا حدودی در ترک یا کاهش ابتلا به این عمل ناشایست مؤثر باشد.
این عمل با تمام بدی که دارد، قابل درمان است و بیشتر آثار مخربی که به وجود می‌آورد پس از قطع آن به مرور برطرف میشود. زیرا نیروی جوانی میتواند مشکلات پیش آمده را جبران کند. بنابراین کسی که در حال ترک این گناه است نباید یاس و ناامیدی به خود راه دهد.
نخستین گام برای ترک خودارضایی خواست و اراده فرد است. والدین باید نوجوان را توجیه کرده و اگر لازم باشد بر او سختگیری کنند تا نوجوان تصمیم قاطع برای کنار گذاشتن این مشکل بگیرد؛ اما رسیدن به نتیجه، نیازمند اقدامات صحیح است. والدین باید به نوجوان کمک کنند و برای او برنامهریزی کنند و مراقب او باشند تا با انجام روشهای زیر، این خطای مخرب را کنار بگذارد.
برای کنار گذاشتن این گناه روشهای مختلفی توصیه شده اما روشی که در اینجا ارائه میشود یکی از سریعترین و شاید بهترین روشهاست. در این روش با کم کردن تدریجی، فرد اراده خود را قوی کرده و به مرور از آن کناره‌گیری می‌کند.
برای از بین بردن این گناه، کسی که به آن اعتیاد دارد و هر روز این کار را انجام میدهد باید بعد از تصمیم جدی بر ترک آن، برای یک شبانه روزِ خود، برنامهریزی کرده و وقت خود را در آن روز به قدری با فعالیت و تفریحات سالم و ورزش پر کند که در آن شبانه روز این کار را انجام ندهد و با برنامه فشردهای که داشته به قدری در آن روز خسته میشود که هنگام خواب، قبل از فکر کردن به چیزی خوابش میبرد. به این ترتیب خواهد دید که او میتواند به راحتی در یک شبانه روز به این گناه مبتلا نشود. پس انجام ندادن این گناه ممکن است.
برای اینکه بتواند این گناه را کنار بگذارد باید مقدمات آن را در ظاهر و درون خود از بین ببرد. از بین بردن مقدمات در ظاهر یعنی با دوستانی که اهل این کار هستند ارتباط برقرار نکند و اشیاء، تصاویر، وسایل الکترونیکی مانند موبایل، تبلت، کامپیوتر را در آن روز باید کنار بگذارد یا وارد سایت‌های مختلف اینترنتی نشود. برای از بین بردن مقدمات درونی باید از فکر کردن به صحنه‌هایی که او را به این کار ترغیب می‌کنند خودداری کند.
وقتی توانست این گناه را در یک روز انجام ندهد باید در مرحله بعد برای دو یا چند روز برنامهریزی کند و به ترتیبی که گفته شد با برنامهریزی و پر کردن تمام اوقات آن روزها از اقدام به این گناه خودداری کند و وقتی نفس او از او این کار را درخواست کرد به او وعده زمان دیگر را بدهد تا بتواند نفس خود را در آن روز کنترل کند.
اگر بر خلاف برنامه، مبتلا به گناه شد باید توبه کرده و تلاش کند که در ادامه روز به این گناه مبتلا نشود. از تلقین منفی به خود و وسوسههای بی‌مبنا و همچنین بزرگ‌نمائی شکست‌های گذشته به شدت باید پرهیز کند.
بعد از آنکه نفس خود را تا این اندازه کنترل کرد باید مطمئن شود که دیگر میتواند ریشه این گناه را بکند. در این صورت هر وقت تمایل به این گناه پیدا کرد باید با وعده به نفس خود و ایجاد کارهای تفریحی و مشغله‌های دیگر، این گناه را به تأخیر بیندازد. بعد از چند هفته که تا این اندازه بر خود مسلط شد و این گناه را تا این حد ترک کرد باید کار را یکسره کرده و به طور کل از این کار منصرف شده و به طور کامل آن را کنار بگذارد. در این زمان باید با خواندن نماز شکر و تضرع پیش خدا و ائمه (ع) این موفقیت را بر خود تبریک گفته و خود را با اراده‌ترین انسان‌ها بداند چراکه موفقیت بزرگی به دست آورده است.
کسی که هر روز به این گناه مبتلا نبوده و گاهی یک بار این گناه را انجام میدهد باید با برنامهریزی هفتگی و اقداماتی که بیان شد از این گناه در طول هفته خودداری کند تا به ترتیبی که بیان شد این گناه را به طور کامل کنار بگذارد.
توجه به نکات زیر برای از بین بردن این مشکل بسیار مهم و تأثیرگذار است:
1- دین و دین‌داری قوی‌ترین عاملی است که اگر فرد به آن معتقد باشد میتواند از آن برای ترک این گناه کمک بگیرد.
2- فرد باید عنان افکار خود را در اختیار بگیرد و نگذارد ذهن او به هر جا که می‌خواهد برود. باید فکرهای پوچ و بیخود و وسوسه‌انگیز را در نطفه خفه کند و با چیزهای مفید ذهن خود را مشغول کند. هرگاه افکار جنسی به ذهن او وارد شد باید با انجام کارهای مختلف یا گفتن ذکر و صلوات یا خواندن قرآن خود را مشغول کند و سعی کند ذهن خود را از آن افکار به فکرهای دیگری که به آنها علاقه‌مند است منتقل کند. در ابتدا این کار قدری دشوار است اما با تلاش میتواند آن را انجام دهد.
3- باید از مشاهده تصاویر محرک جنسی خودداری کند. از خواندن، شنیدن و نگاه کردن به امور و تصاویر شهوت آفرین و مکالمات مبتذل دوری کند.
4- هرگز نباید به نامحرم نگاه کند و نباید با روی باز و نرمی با آنها برخورد کند.
5- فقط باید با افراد شایسته و سالم دوست شود.
6- از نگاه کردن و دست زدن به اندام جنسی خود باید پرهیز کند و به رو (دَمر) نخوابد.
7- از محیط‌های آلوده باید دوری کند و بیعلت در خیابانهای آلوده نباشد.
8- هیچ‌گاه نباید در یک مکان تنها باشد تا فرصت و زمینه گناه به وجود آید. شب‌ها نباید تنها بخوابد.
9- به محض لغزش باید فوراً توبه کرده و سعی کند که دیگر تکرار نشود و بداند که خدا توبه انسان پشیمان را می‌پذیرد.
10- باید قرآن زیاد بخواند. به نماز اهمیت دهد. در مجالس مذهبی، دعا و توسل و موعظه زیاد شرکت کند.
11- هر وقت به فکر خودارضایی افتاد به خود بگوید که الآن خدا من را می‌بیند.
12- سعی کند دائم وضو داشته باشد.
