با توجه به تحولات دوره نوجوانی، تمام نوجوانان در این سنین در مرحله بلوغ قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر می‌توان گفت تمام تحول نوجوان همان بلوغ نوجوان است. این اتفاق تمام ابعاد ظاهری و باطنی نوجوان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین والدین باید برای این اتفاق در نوجوان برنامه داشته باشند تا دوره بلوغ خود را بدون مشکل و با رشد کامل‌تری سپری کند.
مطابق آنچه در بخش‌های مختلف کتاب بیان شد از مهم‌ترین موضوعاتی که نوجوان را رشد می‌دهد علم و تحصیل است. علم برای نوجوان در دو شاخه «تحصیل علم در جهت یادگیری تمام موضوعات زندگی صحیح» و «درس و تحصیل رسمی» که با رفتن به مدرسه آغاز می‌شود می‌باشد.
نوجوان در فاصله حدود شش سال به تدریج از کودکی خارج شده و به جوانی می‌رسد. در اوایل این دوره، جنبه کودکی بر جوانی غلبه دارد و به مرور زمان جنبه جوانی بر کودکی غلبه پیدا می‌کند. در این مدت، نوجوان از ناپختگی‌ها و ضعف‌های دوره کودکی خارج شده و به پختگی، توانایی و استقلال جوانی می‌رسد.
