برنامه عملی برای بلوغ جنسی نوجوان

با توجه به تحولات دوره نوجوانی، تمام نوجوانان در این سنین در مرحله بلوغ قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر می‌توان گفت تمام تحول نوجوان همان بلوغ نوجوان است. این اتفاق تمام ابعاد ظاهری و باطنی نوجوان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین والدین باید برای این اتفاق در نوجوان برنامه داشته باشند تا دوره بلوغ خود را بدون مشکل و با رشد کامل‌تری سپری کند.

یکی از مسائلی که در مورد بلوغ نوجوان به طور خاص مطرح است بلوغ جنسی است. برای اینکه موضوع بلوغ جنسی نوجوان با توجه به مسائل خاص جنسی و فرهنگ مسلمانان، به بهترین شکل صورت پذیرد والدین و مربیان باید مطابق مطالب بخش «رشد و بلوغ جنسی نوجوان» عمل کنند.

علاوه بر آن والدین و مربیان می‌توانند در زمینه بلوغ جنسی نوجوان اقدامات زیر را انجام دهند. چنانچه والدین اقدامات دیگری را می‌شناسند که به رشد بهتر بلوغ جنسی نوجوان کمک می‌کند می‌توانند به آنها عمل کنند.

1-  والدین باید نشانه‌های بلوغ را در نوجوان خود چه پسر یا دختر بدانند و دقت کنند که در چه زمانی فرزند آنها به بلوغ می‌رسد.

2- والدین و مربیان باید قبل از رسیدن نوجوان به بلوغ، اهمیت و نشانه‌های این اتفاق را به او توضیح دهند تا نوجوان بداند زندگی او در حال ورود به مرحله جدیدی است. همچنین باید وظیفه او را با توجه به این موضوع برای او تشریح کنند.

3-  والدین و مربیان از سه ماه تا شش ماه قبل از بلوغِ کامل نوجوان باید اقدامات زیر را انجام دهند:

الف- او را آماده این موضوع کنند که به زودی و به تدریج، تغییراتی را در جسم و روان خود احساس خواهد کرد.

ب - به او توضیح دهند که تغییرات جسمی همراه با تغییرات روانی و عاطفی است؛ و آنها را به او توضیح دهند.

ج - برای او اطمینان ایجاد کنند که تغییرات به وجود آمده طبیعی است.

د - از اینکه این تغییرات در او شروع شده به او تبریک بگویند و خاطرنشان کنند که دوره جدیدی در زندگی او آغاز شده است.

ﻫ - به او یادآوری کنند که این تغییرات در جهت تکامل فردی و قدمی به سوی اجتماعی شدن اوست به ­همین دلیل وظایف فردی و اجتماعی جدیدی برای او به وجود می‌آید و آن وظایف را به مرور زمان و در فرصتهای مناسب برای او تشریح کنند.

4-  والدین می‌توانند برنامه‌های خاصی در این مورد برای نوجوان داشته باشند. برنامه‌هایی مانند:

الف- شرکت در کلاس‌های مربوط به آموزش احکام و دانستنی‌های مربوط به بلوغ و بعد از بلوغ، چند ماه قبل از رسیدن به بلوغ (مثلاً سه تا شش ماه). این آموزش می‌تواند به صورت برنامه کتاب‌خوانی یا ارائه CD آموزشی یا برگزاری جلسات و مسابقات صورت پذیرد. چنانچه والدین نمی‌توانند زمان بلوغ نوجوان خود را مشخص کنند باید برای نوجوان پسر این دوره‌ها را سه تا شش ماه قبل از ١٥ سالگی به تاریخ قمری (با توجه به اینکه سن بلوغ پسرها حدود ١٤ سال و ٧ ماه شمسی است.) و برای دختران سه ماه قبل از ٩ سالگی به تاریخ قمری (با توجه به اینکه سن بلوغ دخترها حدود ٨ سال و ٩ ماه شمسی است.) اقدام نمایند.

ب - برگزاری اردو و تشریح وظایف نوجوان در آن و کارگاه‌های آموزشی برای این موضوع. این اقدام توسط مراکز فرهنگی و به صورت دسته جمعی فقط برای نوجوانان نزدیک به بلوغ باید صورت پذیرد.

ج - دیدار بزرگان دینی. تا موضوع رشد معنوی خود را جدی گرفته و با وظایف معنوی و اخلاقی خود آشنا شده و با علاقه‌مندی بیشتری رشد معنوی خود را پیگیری کند.

د - دادن هدیه‌ای و برگزاری جشن تکلیف هنگام بلوغ تا در ذهن او ثبت شود که اتفاق جدیدی در زندگی او افتاده است و وارد دوره مسئولیت‌های خاص شده است.

5- نوع برخورد با نوجوان به نحوی تغییر کند تا حس بزرگ شدن و به تکلیف رسیدن و داشتن انتظار بیشتر از او را احساس کند. برخوردهایی مانند:

الف- مسئولیت‌هایی به او سپرده شده و از او بخواهند کارهایی را که از او انتظار می‌رود انجام دهد.

ب - مانند افراد بزرگ با او صحبت شود نه مانند کودکان.

ج - در ارتباط با خانواده مانند کودک با او رفتار نشده و مانند افراد بزرگ‌تر با او برخورد شود. مثلاً از او نظر پرسیده شود و خواسته‌های او در نظر گرفته شود.

6- والدین در کلاسهای آموزشی آشنایی با نوجوانان و روش برخورد با آنها شرکت کنند تا از دوره بلوغ و مسائل مربوط به آن آگاهی پیدا کرده و روش رفتار با نوجوان در این دوره را فراگیرند. والدین می­توانند به جای شرکت در این گونه کلاس‌ها کتاب‌هایی را که در این زمینه تألیف شده مطالعه کنند.