انسان الهی

در اخلاق عملی و روش‌‌های کاربردی جهت خروج انسان از ظلمت و رسیدن به نور

انسان الهی

در اخلاق عملی و روش‌‌های کاربردی جهت خروج انسان از ظلمت و رسیدن به نور

این وبلاگ جـهت ارائـه راهـکارهای عملـی و برنامه های کاربردی برای زندگی نورانی و به دور از ظلمت نفسانی تنظیم شده است.
این وبلاگ در تلاش است تا فرد مسیر معنوی حرکـت از خود تا خدا را بشناسـد و نسبت بـه موضوعات اخلاقی و معنوی در ابعـاد فردی و اجتماعی آگاه شود.

بایگانی

۹۵ مطلب در خرداد ۱۴۰۲ ثبت شده است

زیردستان کسانی هستند که تحت سرپرستی فرد دیگری قرار دارند و آن فرد بر آنها حاکمیت دارد. امام سجاد (ع) آنها را با عبارت «رعیت» بیان فرموده و آنها را تقسیم‌بندی کرده و می‌فرمایند: «حقوق رعیت یا کسانی که به شکلی تحت سرپرستی تو قرار دارند نیز سه قسم است که خداوند رعایت آن را بر تو واجب کرده است. کسی که تحت سیطره و حکومت تو قرار دارد بر تو حقی دارد و کسی که از تو علم فرا می‌گیرد بر تو حقی دارد زیرا که جاهل رعیت عالم است و کسی که تحت تکفل تو قرار دارد مثل زنی که با او ازدواج کرده‌ای یا کسانی که مملوک تو هستند همه بر تو حقوقی دارند.»[1]

  • بهرام محسنی نسب

همه کسانی که در قالب عنوان‌هایی که با عبارت «هم» آغاز می‌شود بیان می‌گردد مانند همراه، همکار، همکلاس و … به نوعی همسایه انسان هستند و آنچه در مورد همسایه گفته شد در مورد همه آنها که به نحوی در مجاورت و همراهی انسان هستند هم می‌باشد.

  • بهرام محسنی نسب

همسایه کسی است که در مجاورت انسان قرار گرفته و به خاطر نزدیکی مکانی اصطلاحاً هر دو زیر یک سایه قرار گرفته‌اند. همسایگان با توجه به ارتباط نزدیکی که با هم دارند بر هم بسیار اثرگذار بوده و می‌توانند باعث خوب یا بد زندگی کردن همدیگر شوند. بنابراین در مفاهیم دینی به جایگاه همسایه بسیار اهمیت داده شده و توجه خاصی به آنها شده است.

  • بهرام محسنی نسب

ولی‌فقیه کسی است که مردم او را برای حکومت بر خود به ولایت بر می‌گزینند. خداوند بر اساس ضرورت حفظ نظام اجتماعی بشر و وجوب هدایت جوامع بشری در عصر غیبت، همان منصب امامت ولایت معصومین (ع) را برای فقهای واجد شرایط قرار داده و آنها را به جانشینی امامان معصوم نصب عام کرده است. حضرت امام در این باره می‏فرمایند: «قیام برای تشکیل حکومت و اساس دولت اسلامی واجب کفایی است. پس اگر یکی از آنان (فقهای واجد شرایط) موفق به تشکیل حکومت شوند دیگران باید از او تبعیت کنند.»[1]

  • بهرام محسنی نسب

استاد اخلاقی و تربیتی کسی است که علاوه بر اینکه روش زندگی متعالی را به انسان می‌آموزد، با انسان برای رسیدن به کمال، مرحله به مرحله کمک و همراهی می‌کنند.

جایگاه استاد اخلاقی و تربیتی برای کسانی که تحت تربیت او قرار می‌گیرد جایگاه بسیار حساسی است؛ چرا که‌ انسان را در اصل زندگی تحت تأثیر خود قرار داده و می‌تواند انسان را سعادتمند یا بدبخت کند. بنابراین فرد باید بسیار دقت داشته باشد که چه کسی را به عنوان استاد اخلاقی و تربیتی خود انتخاب می‌کند.

  • بهرام محسنی نسب

انسان به این دنیا آورده شده تا به رشد و کمال برسد. انسان به رشد و کمال نمی‌رسد مگر اینکه راه رسیدن به رشد و تعالی را بداند. با توجه به اینکه لازمه رسیدن به هدف از آورده شدن انسان به این دنیا آموزش و تعلیم است، موضوع علم و استاد علمی در دین اسلام اهمیت خاصی دارد.

  • بهرام محسنی نسب

علم در هر زمینه‌ای که باشد برای انسان روشن‌گر است و انسان را نسبت به آن موضوع آگاه و روشن می‌کند. بنابراین علم در هر زمینه‌ای که باشد فضیلت و برتری محسوب می‌شود چرا که کسانی که دانشی دارند به دلیل آگاهی و مسلط بودن بر موضوع مورد علم، به دیگران برتری دارند. این برتری باعث قوی‌تر شدن آنها نسبت به دیگران می‌شود.

  • بهرام محسنی نسب

از جمله کسانی که انسان باید با آنها ارتباط برقرار کرده و در ارتباط با آنها اموری را رعایت کند بزرگ‌ترهای معنوی هستند. بزرگ­ترهای معنوی کسانی هستند که انسان از وجود آنها استفاده معرفتی و معنوی کرده و راه سعادت و کمال خود را از آنها یاد گرفته و با کمک آنها این راه را به شکل صحیح‌تر و راحت‌تری طی می‌کند.

  • بهرام محسنی نسب

برای رسیدن به تعالی معنوی، عُجب و خودیت باید از وجود انسان پاک شده و خدا در وجود انسان مستقر شود. این قاعده در تمام مراحل خودسازی وجود دارد. یعنی هم در بخش ظلمانی وجود انسان و هم در مرحله نورانی آن، فرد با کنار گذاشتن خود ظلمانی و خود نورانی می‌تواند به کمال و تعالی برسد. هنگام خودسازی، با از بین رفتن نفسانیات و مبارزه با عجب، خودیت فرد از بین رفته و خدا در قلب او مستقر می‌شود.

  • بهرام محسنی نسب

همان‌طور که بیان شد حضور قلب یک اتفاق قلبی است و امور ظاهری آن را از بین نمی‌برد مگر آنکه فرد در کنترل فکر و جلوگیری از محبت‌‌های غیر الهی ضعفی داشته باشد و توجه به امور مختلف از جمله توجه به مردم قلب او را تحت تأثیر قرار دهد.

  • بهرام محسنی نسب

برای رسیدن به حالت حضور قلب به طور عملی و برای اینکه انسان بتواند آشفتگی روحی خود را از بین برده و خود را در درونش متمرکز کند و به ذکر قلبی که حقیقت ذکر و همان حضور قلب است برسد، ابتدا باید مطابق آنچه در بخش « تمرکز فکر و حضور قلب » در مرحله سوم بیان شد، اقدام به کنترل و تمرکز فکر کند. پس از آن، در این مرحله باید اقدام به تمرکز بر حقیقت خود کرده و پس از آن اقدام به توجه به خدا در درون خود نماید.

  • بهرام محسنی نسب

پاکی قلب از ظلمت‌ها از توبه آغاز شده، با پاکی اعمال از گناهان ادامه پیدا می‌کند و با پاکی اعمال از عیب‌های اخلاقی، سپس با پاک کردن کامل قلب از رذایل اخلاق و محبت‌‌های باطل، به حالت انس و حضور دائم ‌در محضر خدا می‌رسد.

  • بهرام محسنی نسب

با توجه به مطالب بخش‌‌های « اهمیت روابط اجتماعی در رشد معنوی و اخلاقی انسان » و « روش شناسایی عیب‌‌های اخلاقی »، برای اینکه فرد از اجتماع استفاده کرده و رشد معنوی داشته باشد باید وقتی در جمعی قرار می‌گیرد، اموری که او را مُنفعل می‌کنند یعنی او را تحت تأثیر قرار داده و باعث عکس‌العمل او می‌شوند، مورد دقت و بررسی قرار دهد تا بتواند اشکالات اخلاقی و رفتاری خود را پیدا کرده و اقدام به از بین بردن آنها کند.

  • بهرام محسنی نسب

کرامت نفس به معنی بزرگواری و گرایش به برتری‌هاست. از آنجا که عالم ماده مرحله پایینی از عوالم است و تمایلات مادی تمایلات پست هستند، بزرگواری با برخلاف تمایلات مادی عمل کردن به وجود می‌آید. انسانی که می‌تواند بزرگوارانه از تمایلات حقیر و پست خود صرف‌نظر کند به کرامت نفس رسیده است. از آنجاکه عیب‌‌های اخلاقی انسان مانند حرص، تکبر و حسد ریشه در گرایش‌های پست دارند وقتی کسی عیب‌‌های اخلاقی خود را کنار بگذارد در او کرامت نفس به وجود می‌آید.

  • بهرام محسنی نسب

یکی از بهترین راه‌های رسیدن به فضائل اخلاق و محبت‌‌های الهی و یکی از بهترین و سریع‌ترین راه‌‌هایی که انسان را با خدا ارتباط داده و فرد را به توسعه وجودی می‌رساند انس و شباهت رفتاری، فکری و شخصیتی با ائمه (ع) است.

  • بهرام محسنی نسب