خوش ‌اخلاقی

خوش ‌اخلاقی به معنی داشتن اخلاقی خوب و مثبت در رفتار با دیگران است. خوش ‌اخلاقی از خصوصیات اخلاقی است که اگر کسی آن را داشته باشد با دیگران مثبت رفتار کرده و از او خوش برخوردی، خوش رفتاری، خوش رویی و تمام رفتار‌های مثبت دیده می‌شود.

محبت و مهربانی

مهربانی از مثبت رفتار کردن انسان با دیگران به خاطر محبتی که نسبت به آنها دارد سرچشمه می‌گیرد؛ بنابراین مهربانی یعنی رفتاری از روی محبت. مهربانی از خصوصیات اخلاقی رفتاریِ اجتماعی است و از آنجا که از محبت سرچشمه می‌گیرد از مبنایی‌ترین خصوصیات معاشرتی است. مهربان بودن از خصوصیات اخلاقی و مهربانی کردن رفتاری است که بر اثر مهربان بودن از انسان سرچشمه می‌گیرد. بنابراین مهربانی یعنی رفتار مثبت فردِ با محبت با دیگران.

محبت خدا و روش افزایش آن

انسان در محبت به خدا چند حالت دارد. یا خدا را به طور کامل فراموش کرده و در زندگی خود هیچ توجهی به او ندارد. در این صورت فقط به خود و دنیای اطراف خود محبت دارد و با نفسانیات خود زندگی می­کند. یا به خدا توجه دارد اما به خود و دنیای اطراف خود بیشتر توجه دارد و فقط در بعضی مواقع به یاد خدا می‌افتد. در این صورت چیزی از محبت خدا در او ایجاد شده اما خود و دنیای اطراف خود را بیشتر دوست دارد. کسانی هستند که خدا را به اندازه خود دوست دارند و همان طور که به امور مختلف توجه دارند به خدا هم توجه می‌کنند.

روش شناسایی محبت‌ها و روش افزایش آنها

مطابق آنچه در بخش «ابعاد وجود انسان» بیان شد آنچه در قلب انسان است در فکر او خود را نشان می‌دهد، پس هر چه در قلب جریان داشته باشد ذهن به آن مشغول می‌شود. بنابراین انسان به هر چیز محبت داشته باشد به آن توجه داشته و به آن فکر می‌کند و هر چه محبت بیشتر باشد توجه به آن چیز هم بیشتر است.

روش ارتباط با مؤمنین و برادران دینی

کسانی که بر اساس دین خود با یکدیگر دوستی می‌کنند و برادران دینی هستند، از آنجا که در دوستی خود خدا را در نظر گرفته‌اند جزو دوستی کنندگان برای خدا هستند. در این میان هرچقدر دوستی مؤمنین و برادران دینی بیشتر برای خدا باشد دوستی‌شان ارزشمند‌تر است و هرچه به خاطر خواسته‌های شخصی خودشان باشد از ارزش الهی آن کم می‌شود.

آداب دوستی یا روش ارتباط با دوستان

پس از اینکه انسان دانست «اهمیت دوستی را و اینکه دوستان خوب و بد» چه کسانی هستند، باید بداند با آنها چگونه رفتار کند. خوب دوستی کردن از کمالات انسان است و ریشه در از خود گذشتگی که از کرائم اخلاق و بزرگ‌ترین فضیلت اخلاقی است دارد. امام علی (ع) می‌فرمایند: «بر‌ترین جوان‌مردی خوب برادری کردن است. »^[1]

اهمیت دوستی و دوستان خوب و بد

آنچه ارتباط میان افراد مختلف را برقرار می‌کند یا امور ظاهری است یا امور درونی. امور ظاهری نسبت‌هایی است که میان افراد مختلف ایجاد می‌شود نسبت‌هایی مانند خویشاوندی. امور درونی حالتی قلبی است که فردی را در نظر شخص دیگر جذاب کرده و نسبت به او گرایش پیدا می‌کند.

خویشاوندان و روش ارتباط با آنها

خویشاوندان کسانی هستند که به صورت نَسَبی یا سَبَبی با انسان ارتباط دارند. خویشاوندان نَسَبی فامیل‌های خونی انسان هستند که از وحدت خون و رحم یا به عبارتی دیگر از تولد یکی از دیگری به وجود می‌آیند (مانند پدر و فرزند) یا دو نفری که از یک منشأ متولد شده باشند. (مانند خواهر و برادر) خویشاوندان سَبَبی فامیل‌هایی هستند که از ازدواج به وجود می‌آیند. (مانند همسر و خویشان او)

ارتباط صحیح برادر و خواهر با یکدیگر

داشتن خواهر و برادر نعمتی است که انسان با بهره‌برداری صحیح از این نعمت می‌تواند زندگی دنیوی بهتر و اجر و پاداش اخروی بیشتری داشته باشد. خواهر و برادر همدم و مونس هم بوده و در خوشی‌ها و ناخوشی‌ها یار و یاور هم هستند؛ چرا که‌ آنها از یک پدر و مادرند و هم‌خون و از یک منشأ بدنی هستند.

روابط زناشویی

تمایل به روابط زناشویی یکی از بزرگ‌ترین الطاف الهی به زن و مرد است؛ چرا که‌ یکی از مهمترین اموری است که خانواده را مستحکم کرده و زن و مرد را با دل‌بستگی، گرمی و امید بیشتری در کنار هم نگه می‌دارد. روابط زناشویی نیاز عمیقی است که با وجود آن، طرفین از بسیاری از خودخواهی‌ها گذر کرده و برای طرف مقابل فداکاری می‌کنند.

روش ارتباط صحیح مرد با همسرش

آنچه از احادیث و روایات معلوم می‌شود این است که مرد سرپرست ‏خانواده ‏است و نسبت ‏به آن مسئولیت دارد. رسول خدا (ص) می فرمایند: «مرد سرپرست ‏خانواده ‏است و نسبت ‏به آنها مسئولیت دارد و زن سرپرست خانواده همسر و فرزندش است و نسبت ‏به آنها مسئولیت دارد.»^[1]

روش ارتباط صحیح زن با همسرش

آنچه از احادیث معلوم می‌شود این است که زن سرپرست ‏خانواده ‏است و نسبت ‏به آنها مسئولیت دارد. رسول خدا (ص) می فرمایند: «مرد سرپرست ‏خانواده ‏است و نسبت ‏به آنها مسئولیت دارد و زن سرپرست خانواده همسر و فرزندش است و نسبت ‏به آنها مسئولیت دارد.»^[1]

همسر و اهمیت آن

همسر هر فرد کسی است که بیشترین و نزدیک‌ترین ارتباط را با او دارد. این امر باعث می‌شود که آمیختگی انسان با همسرش بسیار زیاد بوده و حساسیت و دقت آنها نسبت به هم زیاد باشد و اثرگذاری و اثرپذیری میان آنها نیز بسیار زیاد باشد. بنابراین همسر در زندگی انسان اهمیت بسیاری دارد چرا که‌ بر سرنوشت و خوبی و بدی زندگی یکدیگر اثر زیادی می‌توانند داشته باشند.

تربیت، یکی از وظایف والدین

پدر و مادر مسئول سلامت و رشد جسمی و روحی فرزند خود بوده و مهمترین عامل سعادت یا شقاوت فرزندان خود هستند. هر چه آنها در این زمینه سرمایه‌گذاری و تلاش بیشتری کنند نتیجه و ثمر بهتری خواهند گرفت. حساس‌ترین وظیفه پدر و مادر در برابر فرزندانشان، تربیت صحیح آنان است. اسلام شخصیت آینده کودک را نتیجه تربیت و پرورش و مراقبت پدر و مادر می‌داند. بنابراین یکی از مسائل مطرح شده در روایات وظایف والدین در تربیت فرزندان است.

وظایف والدین نسبت به فرزند و نوه

فرزند نتیجه و عصاره وجود انسان و فرزند صالح باعث دل‌گرمی و آرامش انسان است. فرزند جایگاه ویژه‌ای در زندگی انسان دارد چرا که‌ کمک حال انسان و محل محبت و افتخار انسان بوده و باعث گرمی خانواده است.