رفتار‌های معاشرتی در مورد افراد مختلف و جایگاه آنها متفاوت است. تفاوت این رفتار‌ها در ارتباطات عمیق‌تر و با اهمیت‌تر بیشتر بوده و لازم است توجه و تلاش بیشتری شود. بنابراین انسان می‌تواند در ارتباط با دیگران رفتار‌های ابتدایی داشته و یا اقدامات کامل‌تر و عمیق‌تری داشته باشد. میزان رعایت آداب معاشرت و توجه بیشتر رفتار‌های اجتماعی را می‌توان به ترتیب در پنج مرحله زیر تقسیم‌بندی کرد:
تحقیر، توهین و مسخره کردن از رفتار‌های غلط اجتماعی است که باعث آزار دیگران شده و باعث بی‌احترامی و تخریب دیگران می‌شود. در روایات از این اعمال نهی شده است.
رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «هیچ مسلمانی را خوار و حقیر مشمار؛ زیرا کوچک آنان هم نزد خداوند بزرگ است.»[1] ایشان می‌فرمایند: «هیچ‌یک از شما نباید احدی از بندگان خدا را خوار و بی‌مقدار شمارد زیرا نمیداند که کدام یک از آنها دوست خداست.»[2]
بخشیدن و گذشت از خطای دیگران از خصوصیات اخلاقی و رفتاری است و به معنی نادیده گرفتن خطای کسی که به او ضرری رسانده یا باعث آزار او شده است می‌باشد. گذشت و بخشش، از مهربانی، از خود گذشتگی و خیرخواهی نسبت به دیگران سرچشمه می‌گیرد.
عدالت از خصوصیات اخلاقی و رفتاری است که از معرفت داشتن، محبت و از خود گذشتگی سرچشمه می‌گیرد و به معنی قرار دادن هر چیز در جایی که شایستگی آن را دارد است. جای شایسته هر چیز با شناخت موقعیت، شایستگی‌های آن و شرایطی که دارد معلوم می‌شود.
نیکوکاری و خیرخواهی از خصوصیات اخلاقی رفتاریِ اجتماعی است و عبارت است از تمایل به رساندن خیر و نیکی و هر امر مثبتی به دیگران. امور خیر و مثبت اموری هستند که به نفع دیگران است و آنها از آن امور بهره می‌برند.
خدمت به دیگران رفتار خیرخواهانه‌ای است که طی آن، فرد کار مثبتی را برای دیگران انجام می‌دهد. کار مثبت می‌تواند رفع نیاز و مشکلات آنها یا هر خدمت دیگری باشد. بنابراین خدمت به دیگران از خیرخواهی و مهربانی انسان سرچشمه می‌گیرد که آنها نیز از محبت، مثبت بودن و معرفت سرچشمه گرفته و با عزم و اراده به دیگران خدمت می‌کند.
احترام به دیگران به معنی حرمت نگه داشتن و رعایت حریم دیگران است. لازمه احترام گذاشتن به دیگران شناخت حریم و جایگاه آنهاست. بنابراین احترام به هر فرد با توجه به شرایط و موقعیت او نسبت به فرد دیگر متفاوت است. مثلاً احترام به مادر با احترام به دوست تفاوت دارد چرا که جایگاه مادر با جایگاه دوست برای انسان فرق می‌کند.
سلام کلامی است که با بیان آن، فرد سلام دهنده اعلام می‌کند که فرد مقابل او از طرف او در سلامت و آسایش است. سلام کردن از تواضع، خیرخواهی و محبت فرد و مثبت بودن او نسبت به دیگران سرچشمه می‌گیرد.[1]
همسایه کسی است که در مجاورت انسان قرار گرفته و به خاطر نزدیکی مکانی اصطلاحاً هر دو زیر یک سایه قرار گرفته‌اند. همسایگان با توجه به ارتباط نزدیکی که با هم دارند بر هم بسیار اثرگذار بوده و می‌توانند باعث خوب یا بد زندگی کردن همدیگر شوند. بنابراین در مفاهیم دینی به جایگاه همسایه بسیار اهمیت داده شده و توجه خاصی به آنها شده است.
همسر هر فرد کسی است که بیشترین و نزدیک‌ترین ارتباط را با او دارد. این امر باعث می‌شود که آمیختگی انسان با همسرش بسیار زیاد بوده و حساسیت و دقت آنها نسبت به هم زیاد باشد و اثرگذاری و اثرپذیری میان آنها نیز بسیار زیاد باشد. بنابراین همسر در زندگی انسان اهمیت بسیاری دارد چرا که بر سرنوشت و خوبی و بدی زندگی یکدیگر اثر زیادی می‌توانند داشته باشند.
